همدان سرزمین گنج‌های ناشناخته و پنهانی است که از خاکش ثروت می‌روید از معادن ‌سنگ آهن، سرب، دولومیت، فلدسپات، آندالوزیت، تراورتن گرفته تا مرمریت، پوکه معدنی، گچ، آهک صنعتی و لاشه ساختمانی در این پهنه جغرافیایی به وفور یافت می‌شود که در هشت سال گذشته و با همت و حمایت ویژه دولت تدبیر و امید، زمینه رشد و توسعه چشمگیر این بخش با ایجاد و توسعه زیرساخت های مناسب برای بهره برداری از این ظرفیت عظیم تولیدی و اقتصادی فراهم شده است.

در این میان وجود معادن منحصر بفرد سیلیس موجب شده همدان را به عنوان «هاب منطقه ای سیلیس کشور» بشناشند اما خام فروشی، این سنگ با ارزش را از عیار انداخته بود.

تا اینکه فراوری سیلیس در صدر جدول برنامه های مسئولان این استان نشست و با حمایت دولت رویش این صنایع  جان گرفت و حالا سنگهای شیشه ای سیلیس به مدد دانش و همت مردمان این دیار جلا یافته و برند«قطب فراوری سیلیس» را برای سرزمین گنجها به ارمغان آورده است.

سیلیس گل سرسبد معادن همدان

معاون معدن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان وضعیت ذخیره و استخراج سیلیس موجود در این منطقه را برایمان تشریح می‌کند.

محمدهادی احمدی می گوید: از ۶۷ نوع ماده معدنی موجود در کشور ۳۰ نوع آن در همدان یافت می شود که سیلیس گل سرسبد این مجموعه محسوب می شود و در این بین ملایر بیشترین بهره را از ذخایر سیلیس دارد و همین موضوع بهترین دلیل برای ایجاد کارخانه های سیلیس کوبی در این شهرستان بوده است.

طبق آمار و اطلاعات او، حدود ۷۰ درصد از معادن سیلیس استان همدان در شهرستان ملایر واقع شده و در حال حاضر افزون بر ۴۰ واحد سیلیس کوبی در سطح استان وجود دارد که سالانه هزاران تن سیلیس خام تولید می کنند.

تا چندی پیش این تولیدات به سایر استانها صادر، فراوری و خوراک صنایع مختلف کشور می شد اما اکنون چرخه استخراج و فراوری این محصول در داخل همین اقلیم تکمیل شده و ارزش افزوده ای بی‌نظیری نصیب بهره برداران و فعالان این صنعت کرده است.

معاون معدن سازمان صمت استان همدان توضیح می دهد که هر کیلو سیلیس در بازار زیر ۵۰۰ تومان به فروش می رسد که با تبدیل آن به فروسیلیس قیمت آن به بیش از ۱۰ هزار تومان می رسد، تغیبری که بسیار چشمگیر است.

قطب «فراوری سیلیس»، سنگ همدان بر شیشه خام‌فروشی معدن

از سال ۹۷ توسعه صنایع فروسیلیس در استان همدان رونق گرفت و کارخانه «فروسیلیس غرب پارس» اولین چراغ را به نام خود روشن کرد و چندی بعد «فروسیلیس آذرخش» راه اندازی شد و این روند صعودی ادامه دارد. 

به گفته رئیس صنعت معدن و تجارت شهرستان ملایر در حال حاضر به علت بازار مناسب مواد معدنی و درآمد مناسب آن و همچنین وجود مواد اولیه ارزان و در دسترس این شهرستان، اقبال خوبی برای ایجاد صنایع فرآوری در این منطقه ایجاد شده است.

به اعتقاد «کامران زنگنه»، استفاده از افراد بومی و ایجاد اشتغال در محل تولید سیلیس از دیگر مزایای فرآوری این ماده معدنی است همین که این قبیل کارخانه ها از افراد بومی و محلی برای اشتغال استفاده می کنند گام موثری برای کاستن از آمار بیکاری باشد.

برای آگاهی از آخرین وضعیت صنایع فرآوری سیلیس با رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان گفت و گو کردیم که آگاه ترین شخص در این زمینه است.

حمیدرضا متین می‌گوید: افزون بر۴۰ درصد فروسیلیس کشور در ملایر تولید می شود و به جرات می توان آن را قطب تولید فروسیلیس در کشور به شمار آورد.

او رشد سرمایه گذاری در صنعت فراوری سیلیس را بی‌نظیر می‌داند زیرا دستکم ۱۰ سرمایه‌گذار متقاضی احداث واحد جدید هستند که مراحل ساخت و ساز را طی می کنند و به زودی با دیافت پروانه بهره برداری به چرخه تولید وارد می شوند و یا در مرحله صدور جواز تاسیس قرار دارند.

به گفته متین، از سال گذشته شاهد جهش سرمایه‌گذاری در صنعت همدان هستیم به طوری که هفت هزار میلیارد تومان اعتبار در این زمینه جذب شده است و صنایع فراوری سیلیس سهم بسزایی در این موفقیت دارند.

او معتقد است سرمایه‌های سرگردان مردم به بخش تولید سرازیر شده و صدور یک هزار و ۳۰۰ فقره جواز تاسیس برای واحدهای صنعتی و معدنی در استان همدان گواه این ادعاست.

نیمه دوم ۱۴۰۰ انقلاب فروسیلیس

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری همدان نیز با بیان اینکه در حوزه فرآوری معدنی چند طرح فرآوری فروسیلیس با حجم سرمایه‌گذاری ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان در دست اجرا داریم، تاکید می کند: طرح فرآوری فروسیلیس لوتوس آدلی، فروسیلیس رهاورد زاگرس، طرح توسعه فروسیلیس غرب پارس و طرح توسعه فروسیلیس آذرخش بخشی از این طرحهاست که با افتخار به آنها می بالیم.

ظاهر پورمجاهد ابراز امیدواری کرد: در ۶ ماهه نخست امسال و حتی زودتر، این طرح‌ها تکمیل و به مرحله بهره‌برداری برسند و مردم طعم شیرین اشتغال و تولید را بچشند.

خلاصه اینکه سنگ‌های سیلیس که تا همین چند سال پیش به قیمت ناچیز از بهره برداران معدن خریداری و راهی مناطق توسعه یافته صنعتی می‌شد امروز پس از استخراج بی‌درنگ وارد چرخه تبدیل به محصول جدید فروسیلیس می شود که نیاز صنایع فولادسازی، ریخته‌گری، ماشین‌سازی و قطعات چدنی را تامین می‌کند و شیشه عمر خام فروشی معدن را برای همیشه در سرزمین گنجها شکسته است.