برای نمایش نمونه جواب آنالیز XRF اینجا کلیک کنید.
XRF دستگاهی است برای اندازه گیری طول موج و شدت امواج فلورسانس ساطع شده از اتمهای مختلف در نمونه که نتیجه آن شناسایی نوع و میزان عناصر ماده می باشد. دستگاه XRF کاربرد وسیعی در بسیاری از علوم دارد و امروزه بعلت پیشرفتهای شگرف در این زمینه بصورت یکی از وسایل ضروری در آزمایشگاههای تحقیقاتی در آمده است. XRF با سرعت عمل بسیار زیاد قادر است عناصر بسیاری را بصورت کیفی و کمّی مورد آنالیز قرار دهد. بعلت سرعت زیاد و عدم مصرف مواد شیمیایی روش ارزانی نسبت به بقیه روشهای آنالیزی بوده و محیط زیست را نیز آلوده نمی سازد.
نحوه کار :
تشعشعات حاصل از تیوب مولد اشعه ایکس در دستگاه XRF به اتم های تشکیل دهنده نمونه برخورد نموده و باعث تولید امواج فلورسانس می گردد. در این فرآیند تشعشعات اولیه در اثر برخورد با اتمها باعث خروج الکترون از ترازهای مختلف شده و اتم در حالت برانگیخته و ناپایدار قرار می گیرد. برای جبران الکترون خارج شده از اتم, الکترونی از ترازهای بالاتر به سمت ترازهای پایین تر (انرژی کمتر) عزیمت می نماید. در این انتقالات اتمی مازاد انرژی الکترونها (از تراز پر انرژی تر به تراز کم انرژی تر) به صورت امواج اشعه ایکس ساطع می گردد. این تشعشعات X که طول موجهای مشخصی دارند همان امواج فلورسانس می باشند.
با اندازه گیری هر طول موج نام عنصر مربوطه مشخص شده و با اندازه گیری شدت آن به فراوانی آن عنصر در نمونه می توان پی برد.
برای اندازه گیری طول موجهای تولید شده از کریستالهای پراش دهنده امواج کمک گرفته می شود.
قضیه پراش در مبحث XRD آورده شده است. با برقراری موقعیت پراش مطابق معادله براگ هر طول موج در زاویه خاصی پراش خواهد یافت. بر اساس این معادله طول موج محاسبه شده و نتیجه آن شناسایی عنصر مربوطه می باشد.
با برقراری خط کالیبراسیون میزان عنصر مورد نظر نیز بدست می آید.